Հայ-թուրքական սահմանի անորոշ իրավական կարգավիճակը կարող է նաև շփոթ առաջացնել Թուրիքայի հետ որևէ կարգի հարաբերություններ հաստատելու առումով:
Բանն այն է, որ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև 1992 թվականի սեպտեմբերի 30-ի միջպետական համաձայնագրով Ռուսաստանին է հանձնվել հայ-թուրքական 330 կմ և հայ-իրանական 45 կմ պետական սահմանի պաշտպանությունը: Հայ –թուրքական սահմանը, որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ , գտնվում է Ռուսաստանի վերահսկողության տակ, և այնտեղ , որտեղ կանգնած է ռուսական սահմանապահը` թիկունքում Ռուսաստանն է:
Սա արդեն փաստ է, որքան էլ որ այն ընդունելի չլինի Հայաստանի անկախությանը նվիրյալ քաղաքացիների կողմից: Տեխնիկապես և իրավական տեսակետից հայ-թուրքական սահման գոյություն չունի, կա բաժանարար գիծ Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև, որը վերահսկվում և կարգավորվում է Ռուսաստանի կողմից ` միանձնյա:
2014 թվականի դեկտեմբերի 11-ին Կարս քաղաքում ռուս և թուրք սահմանապահների միջև համաձայնագիր է ստորագրվել, որը կարգավորում է փոխադարձ պարտավորությունները սահմանի 41-րդ սահմանային զրոյական սյունից մինչև 50-րդ զրոյական սյունը: Ըստ Armweeklynews կայքի տվյալների, համաձայնագրերը ստորագրվել են սահմանապահ ջոկատների հրամանատարների տեղակալների կողմից: Այս մասին հայկական մամուլը ոչինչ չի հաղորդել:
Հնարավոր է, որ սովորական և պարբերաբար կրկնվող գործընթաց է երկու երկրների սահմանապահների միջև, որն ուղղված է սահմանների պահպանման արդյունավետության բարձրացմանը: Չի բացառվում նաև, որ այս համաձայնագիրը վերաբերել է Անի քաղաքի պարիսպների անմիջական հարևանությամբ անցնող չեզոք գոտու սահմանների և արգելապատնեշների ճշտմանը, որի արդյունքում կարող է որևէ պատմական վայր կամ հայտնվել չեզոք գոտում կամ էլ դուրս մնալ: Հայ-թուրքական սահմանի41-րդ սահմանային զրոյական սյունից մինչև 50-րդ զրոյական սյուն հատվածում են նաև պատմական Անի մայրաքաղաքի ավերակները:
Ինչևէ , այս դեպքը ևս վկայում է, որ Հայաստանի որևէ պետական մարմին որևէ լիազորություն կամ առնչություն չունի հայ-թուրքական սահմանի հետ և այն լիովին Ռուսաստանի իրավասության տակ է:
2015 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանը Եվրասիական միության անդամ է և Թուրքիայի հետ Հայաստանի հետ սահմանը նաև դարձել է Թուրքիայի և Եվրասիական միության սահման: Այս պարագայում և տնտեսական և քաղաքական առումով սահմանն առնչվում է հավասարապես նաև Բելառուսին , Ղազախստանին: Ի վերջո 2015 թվականին արդեն փակ է ոչ թե հայ-թուրքական սահմանը, որը արդեն որպես այդպիսին գոյություն չունի , այլ Թուրքիայի և Եվրասիական միություն միջև սահմանը: Սա նոր իրողություն է և դրա գիտակցումը կարող է շահեկան լինել Հայաստանի և Թուրիքայի միջև որևէ կարգի հարաբերություններ վերականգնելու համար:
Armweeklynews.am [10.01.2015]
2014 թ դեկտեմբերի 11-ին ռուս և թուրք սահմանապահների միջև նոր արձանագրություն է ստորագրվել
www.armweeklynews.am