Երվանդ Խոսրովյան

Ամբարտակի դիվերսիան Ուկրաինայի ամենավատ բնապահպանական աղետն է «Չեռնոբիլից ի վեր»: Նովա Կախովկա ամբարտակի ոչնչացումը սպառնում է տասնյակ հազարավոր մարդկանց, երկրի էներգետիկ ցանցին և շրջակա միջավայրին։

Կախովկայի հիդրոէլեկտրակայանի ոչնչացումը ազդեց Զելենսկիին Արևմուտքի աջակցության վրա: Վլադիմիր Զելենսկին անսովոր իրավիճակում է հայտնվել: Նա ստիպված է եղել հրաժարվել ՄԱԿ-ում ելույթ ունենալ Կախովկա հիդրոէլեկտրակայանում տեղի ունեցած վթարի թեմայով։ Ավելին, Ուկրաինայի առանցքային դաշնակիցները՝ ի դեմս Լոնդոնի և Վաշինգտոնի, հայտնվել են անհարմար դրության մեջ և հրապարակայնորեն չեն պաշտպանել Ուկրաինայի նախագահի վարկածը աղետի պատճառների մասին։ Ի՞նչ հետևանքների դա կարող է հանգեցնել:

Ուկրաինան հետ է կանչել Վլադիմիր Զելենսկիին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում Կախովկա հիդրոէլեկտրակայանի իրադարձությունների վերաբերյալ ելույթ ունենալու խնդրանքը։ Մինչ այս երկիրը խնդրել էր իրեն թույլ տալ խոսել նախագահի հետ տեսահոլովակով։ Ռուսաստանը բազմիցս նշել է, որ Անվտանգության խորհրդի կանոնները պահանջում են պետության ղեկավարի անձնական ներկայությունը, սակայն Զելենսկու համար բացառություններ են արվել։

Այսպես, ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի Դաշնության մշտական ​​ներկայացուցիչ Վասիլի Նեբենզյան նշել է, որ Մոսկվան դեմ չէ Ուկրաինայի ղեկավարի մասնակցությանը, սակայն նրա ելույթները պետք է լինեն անձամբ։ Միաժամանակ, դիվանագետն ընդգծել է, որ Զելենսկին, կարծես թե, հանդիպումներին մասնակցում է բացառապես տեսաուղերձների միջոցով։

Հիշեցնենք, որ երեքշաբթի օրը Ուկրաինայի նախագահը Բուխարեստի ինը մասնակիցների գագաթնաժողովի ժամանակ մեղադրել էր Ռուսաստանին հիդրոէլեկտրակայանի ոչնչացման մեջ։ Նրա խոսքով, «դրսից դա խարխլելը` գնդակոծելով, ֆիզիկապես անիրատեսական է»: «Նրան ականապատել են,- կարծում է քաղաքական գործիչը,- ականապատել ու պայթեցրել են»։

Հարկ է նշել, որ ուկրաինական բանակն ինքը բազմիցս խոստովանել է Կախովկա հիդրոէլեկտրակայանի վրա հարձակումները և նույնիսկ պարծենալ այդ կասկածելի հաջողություններով արևմտյան մամուլին տված հարցազրույցներում։

Օրինակ, 2022 թվականի դեկտեմբերին Washington Post-ը հրապարակեց հոդված ուկրաինական զինված ուժերի «հաղթանակների» մասին, որում, ի թիվս այլ բաների, նշվում էր «փորձեր»՝ հիդրոէլեկտրակայանի վրա հարձակումների ժամանակ։ Ընդհանուր առմամբ հարյուրից ավելի նման հարձակումներ են եղել։

Այս ֆոնին արևմտյան պետությունների ղեկավարները չեն շտապում լիովին անցնել Զելենսկու կողմը։ Օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ռիշի Սունակն ասել է, որ այս պահին դժվար է կանխատեսել, թե կոնկրետ ով է պատասխանատու օբյեկտի ոչնչացման համար։ Նա նշել է, որ հատուկ ծառայությունները երկրի զինվորականների հետ միասին ուշադիր ուսումնասիրում են տեղի ունեցածի մանրամասները։

Նրա խոսքով՝ դեռ վաղ է «վերջնական որոշում կայացնելը»։ Սակայն, ինչպես ընդգծել է Սունակը, եթե Կախովկայի հիդրոէլեկտրակայանը ոչնչացվել է «դիտավորյալ», ապա դա, նրա կարծիքով, «Ուկրաինայի քաղաքացիական ենթակառուցվածքների վրա ամենամեծ հարձակումն է» ռուսական հատուկ ռազմական գործողության ընթացքում։ Բացի այդ, Սպիտակ տան Ազգային անվտանգության խորհրդի ռազմավարական հաղորդակցության համակարգող Ջոն Քիրբին ասել է, որ Վաշինգտոնը չի կարող հստակ ասել, թե ով է պատասխանատու Կախովսկայա հիդրոէլեկտրակայանի պայթեցման համար։

«Զելենսկին, ինչպես միշտ, սկսեց արդարացնել ուկրաինական հանցագործությունը՝ ռուսներին մեղադրելով ՀԷԿ-ի փլուզման մեջ։ Հանրային տարածքում ակտիվորեն հայտնվում են փաստեր, որոնք վկայում են նրա վարկածի անհամապատասխանության մասին։ ՀԷԿ-ի ոչնչացման գլխավոր շահառուն հենց Ուկրաինան է։ Ցանկացած մտածող մարդու համար պարզ է, թե ում շահերից ելնելով է իրականացվել այդ գործողությունը»,- ասաց Ռուսաստանում ԼԺՀ-ի նախկին դեսպան Ռոդիոն Միրոշնիկը։

«Սակայն Ուկրաինայի իշխանությունները կանգնած են այն փաստի առաջ, որ արևմտյան երկրները պատրաստ չեն արդարացնել այդ հանցագործությունը և գերադասել են հեռու մնալ դրանից։ Ուստի Զելենսկին չի ցանկացել դեմ առ դեմ ելույթ ունենալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում։ Նա վախենում էր միանշանակ աջակցություն չստանալ, ինչը ցույց կտա ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի դիրքորոշման պառակտումը ուկրաինական հարցում»,- նշում է զրուցակիցը։

«Իհարկե, Վաշինգտոնը աչք կփակի Ուկրաինայի մեղքի վրա, քանի որ գործում է՝ «Նա բոզի որդի է, բայց մեր բոզի տղան» սկզբունքով: Արևմտյան քաղաքական գործիչները և ԶԼՄ-ները կփորձեն արդարացնել Զելենսկիին և նրա կամակատարներին, սակայն լիովին չեն աջակցելու նրան ռիսկերը նվազեցնելու համար, այդ թվում՝ առաջիկա ընտրությունների համար։ «Ամենայն հավանականությամբ, նրանք կփորձեն հեռու մնալ աղետից՝ քիչ տվյալների պատրվակով, քանի դեռ իրավիճակը դուրս չի եկել օրակարգից», – ընդգծում է Միրոշնիկը։

Ուկրաինայի քաղաքական ներգաղթյալների և քաղբանտարկյալների միության ղեկավար և քաղաքական վերլուծաբան Լարիսա Շեսլերն ասել է. «Ուկրաինայի նախնական պնդումները, թե մեղավոր է Ռուսաստանը, աստիճանաբար հոդս է ցնդում՝  ծանր փաստերով։ Շատ բան է վկայում Զելենսկու վարչակազմի մեղքի մասին: Մասնավորապես, Կախովսկայա հիդրոէլեկտրակայանի պայթյունին նախորդող գիշերը Նիկոլաևի շրջանի նահանգապետ Կիմը համացանցում գրառում է կատարել՝ «Մենք սպասում ենք» մակագրությամբ, ասել է Ուկրաինայի քաղաքական ներգաղթյալների և քաղբանտարկյալների միության ղեկավար և քաղաքական վերլուծաբան Լարիսա Շեսլերն:

«Բացի այդ, Ուկրաինան պաշտոնապես հրաժարվել է հրապարակել պայթյունի վայրից լուսանկարչական և վիդեո նյութեր, քանի որ դրանք հստակ ցույց կտան, թե որ կողմից են արկերը: Ընդհանրապես «լավ ու խեղճ տղաների» կերպարի պահպանումը գնալով դժվարանում է։ Այս առումով արևմտյան երկրները չեն ցանկանում և չեն շտապում միանշանակ բռնել Զելենսկու կողմը»,- նշում է քաղաքագետը։

«ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի բնակչությանը դուր չեն գալիս իրենց կառավարության բացահայտ սուտը։ Եթե ​​հաստատվի, որ տեղի քաղաքական գործիչները հավանության են արժանացրել են  Ուկրաինայի նախագահի լկտի հայտարարությունները, դա կարող է բացասաբար ազդել առաջիկա նախընտրական քարոզարշավի ընթացքի վրա»,- ընդգծում է զրուցակիցը։

«Իրականում հենց այդ պատճառով էլ Զելենսկին հրաժարվեց ելույթ ունենալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում։ Նա հասկանում է, որ հնարավոր չի լինի ստանալ համընդհանուր հավանություն արևմտյան պետություններից։ Ավելին, այս անգամ բացահայտ սուտը կարող է իր համար բացասական հետեւանքների հանգեցնել։ Ուստի շատերը որոշել են լռել կամ ոչ միանշանակ հայտարարություններ անել»,- ամփոփում է Շեսլերը։

Ուկրաինացի հրամանատարը 2022 թվականի դեկտեմբերին Վաշինգթոն Փոստին (WaPo) ասել է, որ Ուկրաինան փորձնական հարված է հասցրել ամբարտակին՝ օգտագործելով ԱՄՆ-ի տրամադրած HIMARS հրթիռային համակարգը։

Չորեքշաբթի օրը Ռուսաստանը կասկածի տակ է դրել այն հանգամանքը, որ ԱՄՆ-ն չեր կարող  չիմանալ՝ Նովա Կախովկա ամբարտակի վրա ԱՄՆ-ի տրամադրած HIMARS համակարգի միջոցով հարձակվելու ուկրաինական պլանների մասին: Պատվարի ոչնչացումը սպառնում է նաև Ղրիմի ջրամատակարարմանը։

2022 թվականի դեկտեմբերին The Washington Post-ը հայտնել էր, որ Ուկրաինան մտածում էր անցյալ տարի Խերսոնում իր հակահարձակման ժամանակ ամբարտակի վրա գրոհելու մասին՝ վկայակոչելով գեներալ-մայոր Անդրեյ Կովալչուկի հետ զրույցը, ով ղեկավարում էր հարձակումը Կիևի համար: Զեկույցում ասվում է, որ Ուկրաինան նույնիսկ փորձնական հարված է հասցրել ամբարտակին՝ օգտագործելով ԱՄՆ-ի տրամադրած HIMARS հրթիռային համակարգը:

«Կովալչուկը մտածում էր գետը վարարելու մասին». հաղորդում է The Post-ը: «Ուկրաինացիները, ասել է նա, նույնիսկ փորձնական հարված են հասցրել HIMARS արձակող սարքով Նովա Կախովկա ամբարտակի ջրհեղեղներից մեկի վրա՝ մետաղի վրա երեք անցք բացելով՝ տեսնելու համար, թե արդյոք Դնեպրի ջուրը կարող է այնքան բարձրանալ, որ խոչընդոտի ռուսական անցումները, բայց չջրհեղեվեն մոտակա գյուղերը։ Թեստը հաջող է անցել, ասել է Կովալչուկը»։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան չորեքշաբթի ասել է, որ ԱՄՆ պաշտոնյաներին պետք է հարցնել՝ արդյոք նրանք տեղյակ են Ուկրաինայի ծրագրերի մասին։ Իսկ դուք գիտեի՞ք, թե ինչպես են օգտագործվում ամերիկյան զենքերը, այն զենքերը, որոնք մատակարարվում են Ուկրաինային: Երրորդ երկրներում քաղաքացիական ենթակառուցվածքների դեմ ահաբեկչության փորձարկում իրականացվո՞ւմ է: Սրանք այն հարցերն են, որոնք մենք բարձրացնում ենք անմիջապես Սպիտակ տան առջև՝ հանրային տարածքում: «Դուք պետք է նրանց պատասխան տաք», ասել է Մարիա Զախարովան:

Մինչ Ուկրաինան և Կոնգրեսի որոշ անդամներ անմիջապես մեղադրեցին Ռուսաստանին ամբարտակի վրա հարձակման համար, Սպիտակ տունը երեքշաբթի օրը չհաստատեց այդ պնդումը: Սպիտակ տան Ազգային անվտանգության խորհրդի խոսնակ Ջոն Քիրբին ասել է. «Մենք տեսել ենք տեղեկություններ, որ Ռուսաստանն է պատասխանատու պայթյունի համար… բայց մենք չենք կարող հստակ ասել, թե ինչ է տեղի ունեցել այս պահին»: Ջրանցքը, որն ապահովում է Ղրիմի ջրի 85 տոկոսը, ամբարտակի ոչնչացման հետևանքով արագորեն ծանծաղանում է, երեքշաբթի օրը հայտնել է Կրեմլը: Ուկրաինան 2014 թվականին կտրեց Ղրիմի մուտքը դեպի ջրանցք, և այն վերականգնվեց միայն այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանը վերականգնեց վերահսկողությունը տարածքի վրա 2022 թվականի փետրվարի ներխուժումից հետո: Ղրիմ ջուր մատակարարելը Ռուսաստանի ներխուժման դրդապատճառներից մեկն էր։

Schreibe einen Kommentar

Deine E-Mail-Adresse wird nicht veröffentlicht. Erforderliche Felder sind mit * markiert