(Foto: Bundesverband der Aramäer in Deutschland)

Drei Verhaftungen – die Suryoye (tr. Süryani) im Tur Abdin (Südost-Anatolien/Türkei) geraten wieder zwischen die Fronten

Am 09.01.2020 wurden der syrisch – orthodoxe Mönch und Vorsteher des Klosters Mor Jakob, Vater Aho, der Bürgermeister des Dorfes Arkah, Josef Yar, sowie Musa Tastekin aus dem Dorf Sederi bei einer Razzia in Nuseybin/Türkei verhaftet.

Արա Պապյանի ելույթը ադրբեջանահայության համագումարին

« Նախ թույլ տվեք Մոդուս վիվենդի կենտրոնի անունից ողջունել ադրբեջանահայության առաջին համագումարի մասնակիցներին և մաղթել արդյունավետ աշխատանք:

Ադրբեջանահայություն ասածը խիստ պայմանական հասկացություն է: Ըստ էության, ադրբեջանահայություն ասելով այսօր մենք հասկանում ենք ԼՂՀ վերահսկողությունից դուրս գտնվող նախկին Ադրբեջանական ՍՍՀ շրջանների և բնակավայրերի հայությունը: Ընդհանուր առմամբ ճիշտ է, քանի որ չունենք այլ, ավելի հարմար բնութագրիչ բառ: Հետևաբար, անհրաժեշտ է որոշակի հստակեցում: Ադրբեջանահայությունը բաղկացած է եղել 2 մեծ՝ փոխադարձաբար սերտաճած ու հարափոփոխ, հատվածից:

Հարգելի հայրենակիցներ,

Այսօր մենք ոգեկոչում ենք Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում հայերի ջարդերի, էթնիկ զտումների ու զանգվածային տեղահանումների զոհերի անմար հիշատակը: 30 տարի առաջ միջազգային հանրությունն ականատես եղավ ու դատապարտեց Բաքվում հայ բնակչության ջարդերը:

Սումգայիթի ոճրագործությունից հետո թափ հավաքող բռնաճշնումների և էթնիկ զտումների քաղաքականության հետևանքով, 1990 թվականին Բաքվի 250 հազարանոց հայկական համայնքից մնացել էր միայն 35-40 հազարը՝ հիմնականում տարեց և անօգնական մարդիկ: Նրանց հետագա ճակատագիրն ավելի ողբերգական էր: Հարյուրավոր սպանվածներ, խեղվածներ և անհետ կորածներ, տասնյակ հազարավոր փախստականներ. այսպիսինն էր շուրջ մեկ շաբաթ Բաքվում մոլեգնած հակահայկական ջարդերի հետևանքը:

1990 թվականի հունվարի 13-15-ը կազմակերպվեցին Բաքվի հայկական ջարդերը: Ներկայացնում ենք մի հատված Թաթուլ Հակոբյանի ԿԱՆԱՉ ու ՍԵՒ. ԱՐՑԱԽՅԱՆ ՕՐԱԳԻՐ գրքից:

Ռուսաց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Նելլի Ղուկասյանը Բաքվից Հայաստան էր տեղափոխվել 1988թ. նոյեմբերին, երբ ընթացքի մեջ էին հայկական ջարդերն ու էթնիկ զտումները Գյանջայում, Ադրբեջանի այլ վայրերում: Ընտանիքի հետ նա հաստատվում է Էջմիածնի հյուրանոցում եւ որոշ ժամանակ անց Վեզիրովի «մեծ խնդրանքով», տասնյակ հայ ընտանիքների հետ վերադառնում է Ադրբեջան:

Պարոն Հագոբ Կազանչեանը, որը ՀՅԴ Կիպրոսի Հայ Դատի Մարմնի Ներկայացուցիչն է, անդրադառնալով Արման Բաբաջանյանի արտահայտությանը, ասել է հետեւյալը.

««Բաբաջանեան՝ հասակդ չափէ՝ ապա լեզուդ երկարէ։ Ազգային ժողովի ամպիոնէն խօսելու իրաւունքդ՝ Դաշնակցական Արամ Մանուկեանը քեզ տուած է, իսկ Անկախ պետութիւնը, դաշնակցութեան զինեալ պայքարին արդիւնքն է։ Դաշնակցութիւնը յառաջացուց զինուորական վերնախաւ, որը, դաշնակցական ֆետայական շարժման ձեւաւորած համակարգն էր, որը նուիրեց Սարտարապատի յաղթանակը եւ եռագոյն դրօշը։ Իսկական յեղափոխութիւն՝ զէնքի ուժով կ’իրականանայ, այդ ալ միայն թշնամիին դէմ, սահմանէն անդին։ Եթէ, ահաբեկչութեան նկատմամբ զրպարտութիւնդ՝ քո ցանցին մէջ կ՝առնէ՝ Սողոմոն Թեհլիրեանը կամ Լիզպոնի 5՝ պէտք է ամաչիս։

(Մտորումներ երկրից հանիրավի հեռացված Վանոյի և երկրում արդեն իրավացիորեն բանտարկված ռոբի մասին)
Ինձ համար Վանոն հայտնի արձակագիր է, շատ ընթերցողներից ու հատկապես նրա ավագ գրչակից Հրանտ Մաթևոսյանից գնահատված գրող:
Ինձ համար քոչարյան ռոբը բացահայտ հանցագործ է, Հայաստանը մեկ տասնամյակ շարունակ անխնա թալանած, բազմաթիվ սպանությունների խարանը վրեն՝ ոճրագործ:

Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության անդամները վիրավորված են և երկու դրվագով դատական հայց են ներկայացրել ԱԺ անկախ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանի դեմ։ Անցյալ տարեվերջին, դեկտեմբերի 6-ին, Ազգային ժողովի ամբիոնից Բաբաջանյանը հայտարարություններ է հնչեցրել՝ ՀՅԴ-ին մասնավորապես անվանելով ահաբեկչական անցյալով հայտնի ուժ։

Դատական հայցը ներկայացրել են  դաշնակցականներ Աշոտ Սիմոնյանը, Իշխան Սաղաթելյանը, Սիմոն Սիմոնյանը, Շաղիկ Մարուխեանը, Արմենուհի Կյուրեղյանը, Լիլիթ Գալստյանը, Միքայել Մանուկյանը, Արթուր Խաչատրյանը, Հակոբ Մաթիլյանը, Տարոն Տոնոյանը, Արծվիկ Մինասյանը։ Հայցվորները ԱԺ պատգամավորի հայտարարությունը համարում են վիրավորական և զրպարտչական և ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087․1 հոդվածով դատական հայց են ներկայացրել դատարան։ Նրանք պահանջում են վիրավորանքի համար հրապարակային ներողություն խնդրել, իսկ զրպարտության համար՝ դրամական փոխհատուցում։