Հեղինակ՝ Հրանտ Տեր-Աբրահամյան

Հատված Ա. Քաղաքական իդեոլոգիաները որպես աշխարհիկ կրոններ և աշխարհակալության գործիքներ

Ա րդյո՞ք քաղաքականությունը պետք է ուղղորդվի մի որևէ իդեոլոգիայով: Լռելյայն ընդունված է համարել, որ այո՝ ճիշտ քաղաքականությունը նա է, որը հետևում է այս կամ այն իդեոլոգիային, իսկ ճիշտ քաղաքական պայքարն այն է, որը ծավալվում է իդեոլոգիական մրցակցության շուրջ: Եվ հակառակը՝ երբ քաղաքական ուժը չի առաջնորդվում որևէ իդեոլոգիայով, իսկ քաղաքական պայքարը չի կառուցվում իդեոլոգիականի շուրջ դա որակվում է որպես պատեհապաշտություն կամ նույնիսկ, մոդայիկ բառով ասած՝ «պոպուլիզմ»:

Հայկական քաղաքականությունն արդեն մոտ 150 տարի է փորձում է հետևել իդեոլոգիական քաղաքականության կաղապարին, բայց մեծ հաշվով բացի դատարկ ձևականությունից ոչինչ չի ստացվում, ոչ միայն այսօր, այլև չի ստացվել երեկ և առաջին օրը: Համարձակվենք պնդել, որ ոչինչ չի ստացվի նաև վաղը, եթե նախապես չճշտվեն որոշ կարևոր խնդիրներ և չվերաձևակերպվի բուն նպատակը:

Ինչպես արդեն բոլորի համար պարզ դարձավ դաշնակցության այսպես կոչված երիտասարդական թեւի արշավը նոր Հայաստանի իշխանությունների դեմ ունեցավ անփառունակ վախճան:

Այս ընթացքում ջրի երես դուրս եկավ  նոր իշխանությունների դեմ Դաշնակցության վարած քաղաքականության բուն նպատակը եւ դրդապատճառները: ՀՅԴ երիտասարդների նստացույցերը եւ դրանց հետեւած գործողությունները  իրականում ոչ մի աղերս չունեն հայոց լեզվի եւ պատմության դասերի վերաբերյալ բուհերում կատարվելիք բարեփոխումների հետ, այլ ազգային լոզունգների ներքո ՀՅԴ–ի կոպիտ եւ անհեռանկար քայլերը եւ ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի պահանջը փոքրիկ շղթան էր այն հակապետական, արկածախնդրական ծրագրերի, որի առանցքը կազմում էր Հրանտ Մարգարյանի հորդորներով ՀՅԴ Բյուրոյի եւ գերագույն մարմնի կողմից ծրագրված պարտիզանական գործողությունները:

Մեր հայրենիքին սահմանակից թշնամի երկու պետութիւնները՝ Թուրքիա եւ Ատրպէյճան առիթ չեն կորսնցներ տակաւ սաստկացնելու Հայաստանի դէմ քաղաքատնտեսական շրջափակումը: Գաղտնիք մը չէ, որ Հայաստանը մեկուսացնելու Կովկասի պետութիւններուն քաղաքականութիւնը մաս կը կազմէ անոնց երկարաժամկէտ ռազմավարական ծրագիրներուն: Առ այսօր, Հայաստան հեռու կը պահուի տարածաշրջանային միջպետական գործառքներէն, որպէսզի անզօր դառնայ հակազդելու հարաւային Կովկաս-Արեւմուտք փոխյարաբերութիւններուն, ինչպէս նաեւ՝ Պաքու-Թիֆլիս- Անգարա երկաթուղագիծէն բխելիք զինակցութեան:

Դաշնակցության շարքերում լուրջ խմորումներ են տեղի ունենում: Վերջերս ՀՅԴ ԳՄ-ն կոմիտեների ժողով է հրավիրել, որի մասին մի շարք դաշնակցականներ հանդես են եկել ուշագրավ հայտարարությամբ՝ մանրամասներ հայտնելով գաղտնի ժողովից: Հայտարարությունը ամբողջությամբ ստորեւ.

«Սիրելի՛ ընկեր, այս նամակը Ձեզ են ուղարկում ՀՅԴ ՆԱՈՒՄ (Նիկոլ Աղբալյան ուսանողական միություն) ընկերները՝ ամբողջական, ճշգրիտ եւ անկողմնակալ ներկայացնելու ՀՅԴ հայաստանյան կառույցում տիրող ներկայիս իրավիճակը։ Մենք՝ ստեղծված իրավիճակի պատճառով արհեստականորեն և միտումնավոր դուրս մղվելով կուսակցական առօրյայից, զրկված լինելով Հայաստանի, Արցախի ու Սփյուռքի կուսակցական կառույցների հետ կապ հաստատելու կանոնագրային հնարավորություններից, ճարահատյալ դիմում ենք այս եղանակին։

ԵՐԵՎԱՆ, 1 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Ուկրաինա աշխատանքային այցի ընթացքում Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը մասնակցել է «ImagineArmenia» բարեգործական հիմնադրամի կողմից կազմակերպված ֆորումին: Ինչպես «Արմենպրես»-ին տեղեկացրին Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակից, ողջունելով Ուկրաինայի հայ համայնքի ներկայացուցիչներին, Հայաստանից եկած պետական, քաղաքական և հասարակական  գործիչներին, տարբեր երկրներից Հայաստան վերադարձած և արդեն իսկ իրենց հաջողության պատմություններով կիսվելու պատրաստ հայերին և  ուկրաինացի  գործընկերներին՝ հանձնակատարը կարևորել է սփյուռքի տարբեր համայնքներում նման հավաքների իրականացումը:

Մորալեսի, իր համախոհների ու «Շարժում դեպի Սոցիալիզմ» (Movimiento al Socialismo) կուսակցության և ժողովրդական ու դեմոկրատիկ սոցիալիստական իշխանությունը մի ցավոտ փուշ էր Նեոլիբերալիզմի կոկորդին: Ամերիկայի իմպերիալիզմն ու որոշ Նեոլիբերալական երկրներ անընդհատ փորձում էին ձերբազատվել այդ իշխանությունից:

Turkish ethnographer professor Makhturk

Turkish ethnographer professor Makhturk broke the theory about his own people.

June 26, 2019

The process of globalization has destroyed the walls of many bans and instilled in many peoples the spirit of freedom, raised them to fight for their rights. Many countries fell apart: USSR, Yugoslavia. Now Iraq is moving towards this. Globalization threatens the perception of ethnic identity. The process of globalization has both positive and negative sides. It is negative that this process can destroy family, religious traditions, and turn the world into a faceless monotonous mass, which can be easily controlled. I, as the son of the Turkish people, have always internally protested against this. Especially after Europe demanded that Turkey amend the 301 article of our legislation. But it has changed a lot in my life.

Ժնևում ՄԱԿ-ի՝ «Բիզնեսն ու մարդու իրավունքները» ֆորումի ժամանակ երկրորդ ելույթիցս հետո, որտեղ խոսում էի, թե ոնց են կորպորացիաները մարդկանց իրավունքները ոտնահարում, որ նրանց շահերն ավելի պաշտպանված են նաև միջազգային հարթակներում, քան մարդկանց իրավունքները, թե ոնց են նրանք սպառնում պետություններին միջազգային դատարաններով ու մարդկանց հանդեպ ինչ ճնշումներ են օգտագործում, թե էդ միջազգային ստանդարտներ կոչվածներն ինչ ձևական բաներ են ու չունեն որևէ պատժիչ մեխանիզմ և այլն, հարց ու պատասխանի Ադրբեջանի ներկայացուցիչն ինձ հարցով դիմեց: Ոնց հասկացա պաշտոնական ներկայացուցիչ էր, քանի որ երկրի անունով թուղթ ուներ մոտը: Սկսեց նրանից, որ իրենց հողերը խլվել են իրենցից, որ իրենց իրավունքները խախտվել են, իրենք մուտք չունեն դեպի իրենց պատմական հողեր ու մենք էլ, հերիք չի խլել ենք էդ հողերը, մի բան էլ հանքերով աղտոտում ենք: Հետո ինձ հարցնում ա, թե բա ես եղել ե՞մ իր հայրենիքում ու տեսել ե՞մ էդ տարածքների հանքերը (Արցախի հանքերը նկատի ունի):

Սևրի դաշնագիրն ու ԱՄՆ նախագահ Վուդրո Վիլսոնի Իրավարար վճիռը շատ հայ պատմաբանների ու քաղաքական գործիչների, փորձագետների ու դիվանագետների համար շարունակում է մնալ որպես կարևոր հաղթական փաստաթուղթ։ Դրանք հաճախ ներկայացվում են որպես իրավական լուրջ կռվան, որոնց հիմքով Հայաստանը կարող է տարածքային պահանջներ ներկայացնել Թուրքիայից:

Վիլսոնի Իրավարար վճիռը մեկ անգամ հիշատակվել է անգամ Սերժ Սարգսյանի հրապարակային ելույթում, թեև նույն Սարգսյանն ու Հայաստան պետությունը 2009 թվականի հոկտեմբերին Ցյուրիխում ստորագրած երկու արձանագրություններով, որոնք, ի դեպ, պայմանագրեր են, վերահաստատել են, որ ճանաչում են ժամանակակից Թուրքիայի սահմանները:

Համաշխարհային, մասնավորապես հայոց պատմությունը նաև, ցույց է տալիս, որ միայն իրավական փաստաթղթով հնարավոր չէ հող նվաճել: Այստեղ կարևոր է մեկ այլ իրականություն, որը գիտակցաբար կամ չիմացությունից, հայ պատմաբաններն ու քաղաքական գործիչները, փորձագետներն ու դիվանագետները մոռացության  են տալիս: