«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՄԻԺԻ-ի հիմնադիր, քաղաքագետ և միջազգային իրավաբան Արմինե Առաքելյանը:

-Գյումրիում տեղի ունեցած սպանդից հետո ի՞նչ դաս պետք է քաղենք բոլորս:

-Ավետիսյանների ընտանիքի յոթ անդամների դաժան սպանությունն իր էությամբ «ծրագրված» ահաբեկչական գործողություն է: Դասերը տարբեր կարող են լինել տարբեր դիրքերում գտնվող դերակատարների համար՝ թե՛ անհատական և թե՛ հավաքական, անձնական և ինստիտուցիոնալ իմաստով: Այստեղ կանդրադառնամ Հայաստանի քաղաքացու և բնակչի համար քաղելիք դասերից հիմնականներին.

-քաղաքական ու հանրային կյանքում ԿՐՔԵՐՈՎ չառաջնորդվել. սա ծառայում է մանիպուլացմանը, չմտածված գործողություններին, հետևաբար սրա ու նրա ջրաղացին ջուր լցնելուն:

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է հոգեբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, դատաբժշկական փորձագետ, հրապարակախոս Էլդա Գրինը:

-Տիկին Գրին, վստահ եմ, հետևել եք Գյումրիում տեղի ունեցած դաժան սպանության դեպքերին: Դուք՝ որպես մասնագետ, ինչ գնահատական կտաք կատարվածին: Ինչպե՞ս է հնարավոր, որ մեկ անձը գնար 7 հոգու սպանության:

-Դե, այդ հարցին հստակ պատասխան տալ հնարավոր չէ, քանի որ պետք է մի շարք փորձաքննություններ կատարվեն: Սակայն ինձ համար շատ տարօրինակ և անհասկանալի հարցեր կան: Մասնավորապես՝ տպավորություն է, որ և́ այդ զինվորի ծառայության վայրում՝ ռազմաբազայում, և́ ամբողջ Գյումրիում կարծես բոլորը լեթարգիական քուն էին մտել այդ օրը, քանի որ ոչ ոք չի նկատել, թե նա ինչպես է դուրս եկել ռազմաբազայից, ինչպես է քայլել քաղաքով: Ոչ էլ նկատել են, թե ինչպես է նա կոտրել Ավետիսյանների տան դռան ապակին, ապա նաև կրակոցները: Ոչ ոք, ոչ մի շունչ չի տեսել ու չի լսել այդ օրվա դեպքերը:

«Փի Էս Այ» ընկերության գլխավոր տեխնոլոգ, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սամվել Գևորգյանն իր գործընկերների հետ ստեղծել է աշխարհում նմանը չունեցող տվիչ, ապա նաև համակարգ, որը թույլ է տալիս հեռվից հայտնաբերել թշնամու դիվերսիոն-հետախուզական խմբի առաջխաղացումը (սահմանախախտման փորձը): Ընդ որում, դա բազմաբնույթ տեխնոլոգիայի միակ կիրառությունը չէ:

«Փի Էս Այ» ընկերությունն այսօր ունի համակարգ, որը կարող է կանխել թշնամու դիվերսիոն-հետախուզական խմբերի առաջխաղացումը: Այն 200 մետրից կարողանում է կանխազգալ ցանկացած շարժում, քայլեր, ընդ որում, ազդանշանների կամ տվյալների թվային մշակումից հետո կարելի է նաև ավտոմատ տարբերակել մարդու քայլերը կենդանու քայլերից:

Մեր զրուցակիցն է Ռազմավարական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը

Պարոն Սարգսյան, Գյումրիում տեղի ունեցած ողբերգությունը և դրան հաջորդած դեպքերը ցնցել են ողջ հայ հասարակությանը: Ձեր կարծիքով, ի՞նչ զարգացումներ կարող են լինել Ռուսաստանի կողմից Պերմյակովին հայկական կողմին հանձնելու կամ չհանձնելու դեպքում:

Հասկանալու համար կոնկրետ այս պաhը, պետք է սկզբից կարճ բնութագրել այն վիճակը, որը ստեղծվել է: Նախ, մեծ թերահավատություն կա պաշտոնական հայտարարությունների նկատմամբ: Մարդկանց մեծամասնությունը կարծում է, որ սա հատուկ արված գործ է և արդեն նշանակություն չունի, թե զինվորը, որն իր վրա է վերցրել մեղքը, իսկապես մեղք ունի, թե ոչ: Երկրորդ. ՌԴ-ն իր պահվածքով, որ չգիտես ինչու որոշեց գործընթացն իր ձեռքում պահել, դրանով ակտուալացրեց երեք խնդիր՝ անվտանգության խնդիրը՝ կապված ռազմակայանի հետ, արժանապատվության խնդիրը, երբ մենք տեսանք, որ մարդիկ իրենց շատ խոցված զգացին, և ինքնիշխանության խնդիրը:

Լուսանկարը` Ժ.Լիպարիտյանի արխիվից

Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի շեմին Մեդիամաքսը հարցազրույցների շարք է սկսում Հայաստանի եւ Սփյուռքի մտավորականների հետ:

Փորձելու ենք տարբեր կարծիքներ հավաքել այն մասին, թե արդյո՞ք Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը կարող է որոշակի «նոր սկիզբ» դառնալ հայության համար: Ցանկանում ենք նաեւ այս շարքի միջոցով վերլուծել Հայաստանի եւ սփյուռքի հարաբերությունները, հասկանալ հնարավորություններն ու մարտահրավերները:

Այսօր մեր զրուցակիցն է պատմաբան Ժիրայր Լիպարիտյանը, ով 1990-ական թվականներին Հայաստանի առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավոր խորհրդականն էր:

- Պարոն Լիպարիտյան, ի՞նչ է լինելու 2015 թ. ապրիլի 25-ին: Արդյո՞ք մեր սպասելիքները Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցից չափազանցված չեն:

- Մտավախություն ունեմ, որ 2015 թվականի ապրիլի 25-ին մենք մի քիչ հուսախաբված կարթնանանք: Պետությունը եւ տարբեր կազմակերպությունները խոսում են մեծ ծրագրերի եւ միջոցառումների մասին, որոնց մանրամասները տակավին հայտնի չեն, բայց ինձ թվում է, որ անելու են նույնը, ինչ ամեն տարի, պարզապես ավելի մեծ ծավալով, որը, սակայն, որակական փոփոխության չի բերի:

Սիրանույշ Պապյան, «Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել եպիսկոպոս Աջապահյանը։

-Սրբազան, ափոփենք երեկ Գյումրիում տեղի ունեցածը: Դուք փորձում էիք այդ ցասումը զսպել, սակայն պայթյուն դուրս եկավ: Գուցե պետք էր առաջնորդել քաղաքապետի, առաջին դեմքերի՞ մակարդակով, որ դա տեղի չունենար:

-Քաղաքապետը, դժբախտաբար, բացակայում էր և վերջին պահին եկավ հասավ, նրան պետք չէ որևէ բան ասել: Փորձեցինք զսպել այդ ցասումը, ցանկացած ցասում էլ հնարավոր է զսպել, երբեմն զսպել կարելի է թնդանոթներով, երբեմն էլ՝ առանց թնդանոթների: Ցանկացած ցասում էլ հնարավոր է զսպել, բայց այնպես պետք է զսպես, որ զոհեր չունենաս: Թեև 14 վիրավոր ունեցանք, բայց գոնե լավ է, որ զոհ չունեցանք: