nkarrrrՀամաշխարհային լրատվամիջոցներն օրեր առաջ հրապարակեցին Շվեյցարիայի HSBC բանկի հաճախորդների փաստաթղթերը, որոնք վերաբերում են շուրջ 100 միլիարդ դոլար գումարի: Ըստ փաստաթղթերի՝ բանկը եկամուտ էր ստանում «հանցագործների» հետ բիզնես վարելու միջոցով: Պարզվեց, որ բանկի հաճախորդներից է նաեւ Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդը:

2006-2007 թվականներին «Գարեգին Երկրորդ Ներսես» անունով անձնական հաշվին եղել է 1.1 միլիոն դոլար գումար:

Այս հանգամանքը դարձյալ մեծ աղմուկ բարձրացրեց, շատերը սկսեցին քննադատել, որ առաքելական եկեղեցու հոգեւոր հայրերը չեն աշխատում թափանցիկ, մինչդեռ պետք է հաշվետու լինեն ժողովրդին: Կամ ինչու Շվեյցարիայում պահել գումարը, այլ ոչ թե հայաստանյան բանկերում, եթե թաքցնելու բան չկա:

Հիշեցնենք, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի մամլո դիվանի պատասխանատու Տեր Վահրամ քահանա Մելիքյանը ԳԱԼԱ-ի հետ զրույցում վստահեցրել էր, որ դա Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի հաշվեհամարն է, որը պարզապես գրանցված է կաթողիկոսի անունով. «Մեր բոլոր հաշվեհամարները, լինի Հայաստանում, թե շվեյցարական HSBC-ում, գրանցված են Ամենայն հայոց կաթողիկոսների անուններով և կաթողիկոսներից կաթողիկոս այդ հաշվեհամարները փոխանցվում են և համապատասխան իրավական անվանափոխում է տեղի ունենում, հետևապես որևէ զարմանալու բան չկա»:

ԳԱԼԱ-ի զրուցակիցն է Նոր Նախիջեւանի եւ Ռուսաստանի հայոց թեմի նախկին առաջնորդ Տիրան արքեպիսկոպոս Կյուրեղյանը, ով իր կարծիքն է արտահայտել այս ամենի վերաբերյալ: Նա, անդրադառնալով այս օրերին եկեղեցուն ուղղված քննադատություններին, հորդորեց զերծ մնալ ընդհանրական գնահատականներից: Ասում է՝ եթե սխալ է արել այս կամ այն հոգեւորականը, մեղադրեք նրան, անհատական, բայց պետք չէ հոգեւորականի սխալը վերագրել Հայ առաքելական եկեղեցուն, որովհետեւ եկեղեցին ժողովուրդն է, իսկ ժողովուրդը երբեք չի սխալվում:

Հարցազրույցը՝ ստորեւ:

nkaarrr 2-Սրբազան Հայր, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք հրապարակված տեղեկությունները՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդի անվան հետ կապված եւ ի՞նչ կարծիք ունեք հասարակական արձագանքի մասին: Չե՞ք գտնում, որ հոգեւորականների հանդեպ հասարակական վստահության պակաս կա:

-Ես հենց նոր կարդում էի Սամվել Կարապետյանի հարցազրույցը: Բավականին ցավալի է: Ես մեծ հարգանք ունեմ պարոն Սամվել Կարապետյանի նկատմամբ, գնահատում եմ նրա ազգանվեր գործունեությունը:

Բայց պետք է գնահատականներում լինել շատ զգույշ մանավանդ այս շատ ծանր ժամանակահատվածում, որպեսզի առանց այն էլ փոթորիկի մեջ գտնվող նավը, որը կոչվում է Հայաստան եւ հայ ժողովուրդ, չալեկոծվի եւ չխորտակվի:

Ես երկու անգամ եղել եմ այդ բանկում՝ ուղեկցելով հանգուցյալ Վազգեն կաթողիկոսին: Խորհրդային տարիներն էին, սփյուռքահայ մեր մեծ բարերարները այդ հաշվեհամարը շվեյցարական բանկում բացել էին, եւ անշուշտ Վազգեն կաթողիկոսի անունով էր, բայց կար միաժամանակ աշխարհիկ հայ համայնքի ներկայացուցիչը, կարող եմ ասել անունը նաեւ, որը հետեւում եւ հաշվապահական աշխատանքներն էր կատարում: Լոնդոնից Սարգիս Քյուրքջյանն էր, ապա իր որդին՝ Ջորջը, շարունակեց այդ աշխատանքը: Այդ գումարները որ կային, չեմ կարող ասել՝ ինչքան էր, շատ թափանցիկ էր, Հայաստանի իշխանությունը քաջատեղյակ էր, սփյուռքի մեր համայնքը քաջատեղյակ էր յուրաքանչյուր կատարված բանկային շարժումին:

-Ինչպե՞ս էր ապահովվում թափանցիկությունը:

-Ինչպես շեշտեցի, ոչ միայն կաթողիկոսն էր, նաեւ կար սփյուռքի մեջ գտնվող աշխարհիկ ներկայացուցիչը, ով նույնպես հետեւում էր այդ աշխատանքներին: Հայաստանի իշխանությանց եւս տրվում էր հաշվետվություն: Եվ ասեմ, որ բազմաթիվ հայ բարերարներ, ովքեր գումարներ էին տրամադրում Սուրբ Էջմիածնին, հայ ժողովրդին, երբեմն անձնապես ուզում էին, որ Վազգեն կաթողիկոսն իր անձնական հաշիվն ունենա, իր տրամադրության տակ, ոչ թե եկեղեցվո, ազգի, այլ զուտ անձնական: Նա այդ հաշիվը փակեց եւ ասեց՝ ո՛չ, մեկ հաշիվ կլինի եւ դա կլինի եկեղեցու եւ ազգի համար:

Այդ գումարները, որոնք ազգային բարերարները սփյուռքից նվիրաբերում էին, հավատացեք, որ մեծ մասը ուղղակի գնում էր ազգի համար: Պետք է ասեմ, որ օրինակ՝ Օպերայի շենքում գտնվող մեծ երգեհոնն այդ գումարներով է գնված: Բազմաթիվ հիվանդանոցների համար այդ տարիներին, որոնց ես տեղյակ եմ, արտասահմանից բժշկական գործիքներ էին բերում եւ տրամադրում:

Դա շատ կարեւոր հարց է, որ ժողովուրդն իմանա, գուցե սխալ եմ անում, որ ասում եմ, բայց Շուշիի ազատագրման նախօրեին այդ օրվա իշխանությունները դիմեցին Վազգեն կաթողիկոսին, որ անհրաժեշտ է մեծ քանակությամբ զենք ձեռք բերել: Դա արեւելյան Գերմանիայի զենքերն էր, որոնք գնվեցին, բերվեցին Հայաստան, եւ ազատագրվեց Շուշին: Սա ինձ համար շատ կարեւոր մի հարց է:

Եթե այսօր ինչ-որ սխալներ կան, պետք չէ, որ անընդհատ քարկոծվի մեր եկեղեցին: Չնայած, այստեղ էլ ասեմ, որ վերջերս ես իմացա որոշ ազատամարտիկներից, որ ուրիշ զենքով են ազատագրել Շուշին: Դա մնում է այդ ժամանակվա իշխանավորների խղճի վրա: Փաստն այն է, որ նրանք պարտքով խնդրեցին, սա հստակ է, որովհետեւ ես քաջատեղյակ եմ այդ խոսակցությունից: Պարտքով ուզեցին Վեհափառից, որ զենք առնեն՝ Շուշին ազատագրեն, հետո կվերադարձնեն: Պարզ էր, որ պարտքը չպիտի վերադարձվեր, եւ Վեհափառն այն համարեց, որ ազգի գումարն ազգին պետք է գնա: Այդպես էլ եղավ… Դրանից հետո Գարեգին Առաջինին փոխանցվեց, բայց ի տարբերություն Վազգեն Առաջին կաթողիկոսի, Գարեգին Սարգիսեան կաթողիկոսն առանձին հաշիվ ուներ իր անվամբ: Մահվան մահիճում գտնված ժամանակ խնդրեց, որ իր հարազատներին որոշ գումար տրամադրվի իր հաշվից:

Ինչ վերաբերում է ներկայիս կաթողիկոսին, չեմ կարող ասել, պետք է որ այն լինի թափանցիկ եւ հրապարակավ, որովհետեւ այդ գումարները ոչ թե կաթողիկոսին են պատկանում կամ Էջմիածնին, այլ ազգին են պատկանում: Եվ այն պետք է որ համատեղ իր նպատակներին ծառայի: Անշուշտ պետք է պահանջել, որովհետեւ ժողովրդական գումար է, որ այդպիսի գործողությունները հրապարակվեն:

-Ճգնաժամ Հայ առաքելական եկեղեցում նկատո՞ւմ եք:

-Անշուշտ, այո՛, կարող եմ ասել կա: Երբ որ ասում են հայ եկեղեցի, ինձ համար եկեղեցին մեր ժողովուրդն է: Եկեղեցականները սպասավորներ են: Ճգնաժամը կա, այո՛, եւ ոչ թե Հայ առաքելական եկեղեցում, այլ ճգնաժամը կա եկեղեցական սպասավորների մեջ: Դա նույնպես պետք է հստակեցնել, թե ինչո՞ւ դա այդպես եղավ: 90-ի եւ 95-ի ընտրությունները, որոնք ընտրություններ չէին, խստագույն ձեւով ճնշում էր իշխանության կողմից, որի պտուղներն այսօր քաղում ենք:

Սրբազան Հայր, կարելի էր, չէ՞, հասարակական արձագանքից խուսափելու համար թոթափել անցյալից մնացած ժառանգությունը եւ հրապարակային գործել, շվեյցարական բանկերից «վերադառնալ» Հայաստան: Առավել եւս այն պարագայում, երբ որոշ հոգեւորականներ առանց այն էլ վարկաբեկված են. օֆշորային հայտնի սկանդալի առանցքային գործող անձ է եկեղեցու ներկայացուցիչը:

-Ես համամիտ եմ Ձեզ հետ: Ես խոսակցության սկզբում նշեցի, որ դա խորհրդային ժամանակն էր, կար վստահության խնդիր, հիմա գոյություն ունի անկախ Հայաստան, Հայաստանում կան բանկեր, եւ անպայման պետք է այդ հաշիվները գտնվեն հայրենիքում, եւ ինչպես Վազգեն կաթողիկոսի ժամանակ, այն պետք է լինի եկեղեցու անունով, եւ պետք է որոշվեն, թե ովքեր պետք է վերահսկեն, ստորագրեն՝ աշխարհիկ եւ հոգեւոր ներկայացուցիչներով, եւ դա անշուշտ պետք է լինի շատ թափանցիկ գործընթաց:

-Ի՞նչ կարելի է անել հասարակական վստահության ամրապնդման, եկեղեցու սպասավորների վարկանիշը բարձրացնելու ուղղությամբ: Ի՞նչ պետք է անի ներկայիս կաթողիկոսը՝ իրավիճակը շտկելու համար:

-Դժվար թե նա կարողանա շտկել, կներեք համարձակությանս համար: Հիվանդությունը բուժում են, բայց քաղցկեղը վիրահատում են: Այսօր վերին իշխանության հետ այդ վիճակն է, անհրաժեշտ են փոփոխություններ: Ես հավատացած եմ, եթե նայենք մեր պատմությունը, հայ ժողովուրդը փյունիկի նման ծնվել է մոխիրներից, գտել են մեկին, ով երկիրը փրկել է այդ վիճակից: Ունեցել ենք Խրիմյան Հայրիկ, ունեցել ենք Ներսես Շնորհալի: Ես հավատում եմ, որ մեր ժողովուրդը կունենա այդ քաջությունը, կունենա իր ազգընտիր կաթողիկոսը, կթոթափի այս բոլոր դժվարությունները, եւ ամեն ինչ իր տեղը կգա: Եթե եկեղեցին լինի հզոր, ժողովուրդն էլ կլինի միասնական:

Մի քանի տարի առաջ էր, որ Ազգային ժողովը որոշեց հարկերից ազատել եկեղեցապատկան «օբյեկտները»: Այդ բառն էին օգտագործում… Ես այդ ժամանակ էլ ասացի, որ դա անբարոյականություն է: Կրկնում եմ, այո՛: Եկեղեցին կարող է եւ անհրաժեշտ է որոշ հարցերում հարկերից ազատվի, երբ եկեղեցին ունենա փոքր տպարան, թող ազատվի հարկերից, ունենա փոքրիկ մոմաձուլարան, ասենք զանազան կրոնական պիտույքների համար՝ ոչ թանկարժեք: Մնացածը, եթե եկեղեցին ի զորու է եւ հնարավորություն ունի օգտակար լինել ժողովրդին, գյուղատնտեսության, քաղաքաշինության մեջ, լինի թափանցիկ եւ բարի լինի վճարել տուրքերն ու հարկերը: Ու՞ր է գնում այդ հարկը՝ թոշակառուներին, ուսուցիչներին, մանկապարտեզ, հիվանդանոց, ճանապարհաշինությանը եւ այլն: Փաստորեն այսօր, Ամենայն հայոց կաթողիկոսի դիմումի վրա ազգային եկեղեցական ժողովը կողոպտում է իր իսկ ժողովրդին: Պատկերացնու՞մ եք: Այստեղ մեղավորը միայն ինքը չէ, իշխանություններն էլ են մեղավոր: Մենք ինչո՞ւ չենք խոսում այս մասին, որ իշխանությունը կանաչ լույս է տվել, թույլ է տվել այս գործունեությունը: Գարեգին Ներսիսյան կաթողիկոսը խախտել է մեր ամբողջ եկեղեցու կարգ ու կանոնը:

Շարունակելի…

Նոր Նախիջեւանի եւ Ռուսաստանի հայոց թեմի նախկին առաջնորդ Տիրան արքեպիսկոպոս Կյուրեղյանի հարցազրույցի շարունակությունը կտեղադրվի ավելի ուշ:

Հարցազրույցը՝ Արմենուհի Վարդանյանի

galatv.am

 

Schreibe einen Kommentar

Deine E-Mail-Adresse wird nicht veröffentlicht. Erforderliche Felder sind mit * markiert