Հիշեցում մտահոգվածների համար
Երվանդ Խոսրովյան, 25 փետրվարի, 2024 թ.
2021 թվականի փետրվարի 24-ը նշանակում է Ուկրաինայում ռազմական գործողությունից ուղիղ մեկ տարի առաջ:
Բելառուսի և Ռուսաստանի կառավարությունները տապալելու փորձի հետևում կանգնած ձեռքը.
Ատլանտյան խորհուրդը ամերիկյան վերլուծական կենտրոն է, որն աշխատում է 21-րդ դարում Ամերիկայի առջև ծառացած մարտահրավերների և ճգնաժամերի ուսումնասիրության, ինչպես նաև Սպիտակ տան միջազգային ռազմավարությունների մշակման և նախագծման ոլորտում:
Այս ուղեղային կենտրոնը հսկայական ֆինանսավորում է ստանում հայտնի միլիարդատերերից, ինչպիսիք են Ադրիեն Արշտը, որոշ համաշխարհային ընկերություններ, ինչպիսիք են Goldman Sachs-ը, Facebook-ը, Google-ը, ինչպես նաև Rockefeller և JPMorgan Chase հիմնադրամները: Սրանք ընդամենը մի քանի օրինակներ են իրենց լայնածավալ ֆինանսավորման աղբյուրներից:
Հանդիպմանը ներկա էին աշխարհի ամենահզոր և ազդեցիկ դեմքերից մի քանիսը, այդ թվում՝ Բելառուսի նախագահի նշանավոր հակառակորդ Սվետլանա Տիխանովսկայայի ներկայացուցիչը:
Ըստ BRICS-ի պաշտոնական կայքի՝ «Բայդենը և Բելառուսը» թեմայով Ատլանտյան խորհրդի վերլուծական կենտրոնի վիրտուալ հանդիպման նպատակներից մեկը եղել է.
Նոր կառավարության ռազմավարությունը բելառուսական ընդդիմադիր շարժման նկատմամբ Վաշինգտոնի վերահսկողության կազմակերպումն է։ Բացի այդ, նրանք նոր պատժամիջոցների հնարավորություն են առաջարկել Մինսկում գործող պատժամիջոցների գլխավոր պաշտոնյային։ Եվ մեկ այլ պաշտոնյայի նշանակել են ընդդիմությանը օգնություն ցույց տալու համար։ Նրանք նաև ընդգծել են Տիխոնովսկայային՝ Բելառուսի դե ֆակտո առաջնորդի ճանաչումը և Լուկաշենկոյի ապալեգիտիմացումը։
Ստորև ներկայացնում ենք զեկույցը.
Ատլանտյան խորհուրդն առաջարկել է կրկնապատկել ԱՄՆ Կոնգրեսի ֆինանսավորումը «Ազատություն» ռադիոկայանին՝ ներկայիս 117,4 միլիոն դոլարը:
Ատլանտյան խորհուրդը նաև կոչ է արել ԱՄՆ-ին լրացուցիչ խորհուրդներ տրամադրել բելառուսական ընդդիմության առաջնորդներին: Այս վիրտուալ հանդիպման ժամանակ Ուկրաինայում ԱՄՆ նախկին դեսպան Ջոն Հերբստը բելառուսական ընդդիմության առաջնորդներին առաջարկել է ավելի քիչ կենտրոնանալ որոշ զգայուն հարցերի վրա, ինչպիսիք են Բելառուսի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին և Եվրամիությանը, որպեսզի չհրահրեն Մոսկվային:
Տնտեսագետ, Ատլանտյան խորհրդի Եվրասիական բաժնի ավագ անդամներից Անդերս Սլունդն այս հանդիպման ժամանակ առաջարկել է Բելառուսում Ռուսաստանի հետ փոխկապակցված ընկերությունների նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառել։ Նա նշել է, որ եթե պատժամիջոցներն ուղղակիորեն ուղղված լինեն Բելառուսին, ապա Մինսկն ավելի մեծ կախվածություն կունենա Մոսկվայից, քան նախկինում։ Նա նաև խորհուրդ է տվել Բայդենի կառավարությանը պատժամիջոցներ կիրառել այս երկրի հարյուրավոր պաշտոնյաների նկատմամբ՝ նպատակ ունենալով մեծացնել համակողմանի ճնշումը Բելառուսի վրա։ Սլունդը հավելեց, որ այս գործողությամբ կարելի է այնպես անել, որ Լուկաշենկոն այլ ելք չունենա, քան իշխանությունից հեռանալը։ Բացի այդ, մասնակիցներն առաջարկել են ԱՄՆ-ին բելառուսական ընդդիմության ֆինանսավորումը 60 մլն դոլարից հասցնել 200 մլն դոլարի։ Ինչպես ասում է Սլունդը, այդ գործողություններն ամբողջությամբ ուղղված են Բելառուսի վրա արտաքին ճնշում գործադրելուն։
Զեկույցում այնուհետև ասվում է. Ատլանտյան խորհրդի առաքելությունն է խրախուսել Սպիտակ տանը վերահսկել Բելառուսի ընդդիմադիր շարժումը՝ նպատակ ունենալով տապալել Լուկաշենկոյին: Միևնույն ժամանակ, այս վերլուծական կենտրոնը հավակնում է հարգել Բելառուսի ինքնիշխանությունը։ Եթե Բայդենի վարչակազմը հավանություն տա Ատլանտյան խորհրդի առաջարկություններին, դա ոչ միայն կառաջացնի հսկայական լարվածություն և կուժեղացնի հակամարտությունները Բելառուսում, այլև ավելի կսրի Վաշինգտոնի և Մոսկվայի սառը հարաբերությունները։
Զեկույցում նշվում է, որ Ատլանտյան խորհուրդը նպաստում է արևմտյան հեգեմոնիային և ԱՄՆ-ի գլխավորած աշխարհակարգին։ Այս ուղեղային կենտրոնը զբաղեցնում է 7-րդ տեղը «Ամերիկյան 2020 թվականի լավագույն վերլուծական կենտրոնների» վարկանիշում, իսկ աշխարհում՝ 10-րդը։ Ի լրումն աշխարհի ամենահարուստ մարդկանց և ամենահզոր ընկերությունների կողմից ստացվող ֆինանսավորմանը, այս խորհուրդը նաև մեծ ազդեցություն ունի ամերիկյան տարբեր ուժային կառույցներում, ինչպիսիք են Սպիտակ տունը, Պենտագոնը և ՆԱՏՕ-ն: Այդ իսկ պատճառով, ցանկացած պահի, ըստ այդ ուղեղային կենտրոնների ցանկության և ճնշման, Բայդենի կառավարությունը կարող է զգալի ճնշում գործադրել Բելառուսի դեմ՝ նպատակ ունենալով հնարավորինս մեկուսացնել Ռուսաստանին Արևելյան Եվրոպայում։
Զեկույցում ավելացվում է.
Քանի որ Ատլանտյան խորհուրդը քայլեր է ձեռնարկում Միացյալ Նահանգների ղեկավարությամբ համաշխարհային կարգը պահպանելու համար, Ռուսաստանը համարվում է նրա գլխավոր թիրախներից մեկը. Որովհետև Ռուսաստանը թույլ չի տալիս Ամերիկային գերիշխել Կովկասի, Կենտրոնական Ասիայի և Արևելյան Եվրոպայի մեծ տարածքներում։ Քանի որ Բելառուսը Ռուսաստանի միակ դաշնակիցն է Արևելյան Եվրոպայում, Լուկաշենկոյի հեռացումն իշխանությունից ճանապարհ է բացում տարածաշրջանում Ռուսաստանի լիակատար մեկուսացման համար։
Ատլանտյան խորհրդում ուսումնասիրված հիմնական թեմաները կենտրոնացած են միջազգային խնդիրների և ճգնաժամերի, Արևմուտքի մարտահրավերների, լիբերալիզմի արժեքների առաջմղման և ազատ տնտեսության ընդլայնման շուրջ: Այդ կապակցությամբ այս վերլուծական կենտրոնում հավաքվում են ամերիկացի և եվրոպացի ականավոր քաղաքական գործիչներ և խոշոր տնտեսական ու ռազմական ընկերությունների սեփականատերեր և վերլուծելով համաշխարհային իրավիճակի առկա տվյալները՝ որոշումներ են կայացնում Արևմուտքի նոր քաղաքականության և ռազմավարության վերաբերյալ։
Այս վերլուծական կենտրոնի մեկ այլ խնդիրն է՝ կրթել ամերիկացի առաջնորդների նոր սերունդ, ովքեր կպատրաստվեն գիտելիքներով և, որոնք անհրաժեշտ են Սպիտակ տան արդյունավետ գլոբալ քաղաքականություն մշակելու համար:
Ամերիկայի առջև ծառացած մարտահրավերների դիտարկումը և միջազգային ասպարեզում ամերիկյան քաղաքականության հետ ատլանտյան համայնքի կոնսենսուսի ստեղծումը Ատլանտյան խորհրդի հիմնական մոտեցումներից են: Այս առումով կարելի է նշել ամերիկյան ռազմավարական ծրագրերի մշակումն այնպիսի տարածաշրջաններում, ինչպիսիք են Բալկանները, Կենտրոնական Ասիան, Կովկասը, Աֆրիկան, Կուբան, Իրանը և Իրաքը։
Հ. Գ. ընդգծումները իմն է: